Mắt bị vàng là bị gì? Cách chữa và lưu ý phòng tránh

Mắt bị vàng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh gan, rối loạn chuyển hóa hay viêm kết mạc. Tình trạng này ngày càng phổ biến trong cuộc sống hiện đại, khi thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống thiếu lành mạnh dễ khiến cơ thể suy yếu. Trong bài viết này, Dok Crazy sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về mắt bị vàng là dấu hiệu bệnh gì, nguyên nhân gây ra tình trạng này, các cách chữa trị hiệu quả và những lưu ý quan trọng để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh mỗi ngày.

Mắt bị vàng là gì? Nhận biết tình trạng mắt vàng bất thường

Hiểu rõ bản chất của tình trạng mắt bị vàng sẽ giúp bạn có cái nhìn chính xác và xử lý kịp thời. Dưới đây là những thông tin cơ bản mà bạn cần nắm rõ.

Mắt vàng là bị gì?

Mắt vàng là tình trạng lòng trắng (củng mạc) đổi sang màu vàng nhạt hoặc đậm. Tròng trắng mắt bị vàng xảy ra khi lượng bilirubin (sắc tố vàng) trong máu tăng cao và tích tụ ở các mô. Bilirubin được tạo ra từ quá trình phân hủy hồng cầu già trong cơ thể. Khi gan không thể xử lý hết lượng bilirubin này, chúng sẽ tích tụ và gây ra hiện tượng vàng da, vàng mắt. Về mặt thị giác, lòng trắng mắt bị vàng có thể xuất hiện từ màu vàng nhạt như kem đến vàng đậm như nghệ. Tình trạng này thường bắt đầu từ khu vực gần mũi và lan dần ra toàn bộ củng mạc.

Xem thêm: Lòng Trắng Mắt Bị Đỏ: Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Phân biệt mắt vàng sinh lý (tạm thời) và bệnh lý (liên quan gan, máu...)

Không phải trường hợp mắt bị vàng nào cũng nguy hiểm. Mắt vàng sinh lý thường xảy ra tạm thời do:

Mệt mỏi kéo dài, thức khuya nhiều ngày
Ăn quá nhiều thực phẩm chứa beta-carotene (cà rót, bí đỏ)
Căng thẳng, stress

Ngược lại, mắt vàng bệnh lý liên quan đến các vấn đề nghiêm trọng như bệnh gan, đường mật hoặc rối loạn máu. Loại này thường kéo dài, không tự khỏi và kèm theo các triệu chứng khác.

Mắt vàng có thể xuất hiện kèm da vàng, nước tiểu sẫm màu, mệt mỏi

Khi mắt vàng là bệnh gì nghiêm trọng, các dấu hiệu kèm theo bao gồm:

Da mặt, cơ thể chuyển sang màu vàng
Nước tiểu có màu sẫm như trà đậm
Phân có màu nhạt bất thường
Cảm giác mệt mỏi, uể oải kéo dài
Đau bụng vùng gan, buồn nôn

Những triệu chứng này cho thấy cơ thể đang gặp vấn đề nghiêm trọng và cần được khám chữa ngay lập tức.

Mắt bị vàng là gì? Nhận biết tình trạng mắt vàng bất thường

Nguyên nhân phổ biến khiến mắt bị vàng

Để hiểu lòng trắng mắt bị vàng là bệnh gì, chúng ta cần tìm hiểu các nguyên nhân chính gây ra tình trạng này. Dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất.

Bệnh lý liên quan đến gan

Gan là cơ quan chính chịu trách nhiệm xử lý bilirubin – nguyên nhân gây vàng mắt. Khi gan bị tổn thương do viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ hoặc ung thư gan, quá trình này bị gián đoạn, dẫn đến tình trạng mắt bị vàng. Việc nhận biết sớm các bệnh lý liên quan đến gan là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe đôi mắt và toàn cơ thể.

Bệnh lý đường mật

Hệ thống đường mật có nhiệm vụ vận chuyển mật – chứa bilirubin – từ gan xuống ruột để đào thải. Khi xảy ra tắc nghẽn, lượng bilirubin không được loại bỏ sẽ tích tụ trong máu và gây vàng mắt. Các nguyên nhân phổ biến gồm sỏi mật, khi các viên sỏi hình thành trong túi mật hoặc đường mật gây cản trở dòng chảy; và viêm đường mật hoặc tắc ống mật chủ, do viêm nhiễm hay khối u khiến ống dẫn mật bị hẹp hoặc bít tắc, dẫn đến tình trạng ứ mật trong gan và tăng bilirubin trong máu.

Bệnh lý về máu

Một số bệnh lý về máu có thể gây ra hiện tượng mắt bị vàng do làm tăng lượng bilirubin trong máu vượt quá khả năng xử lý của gan. Trong đó, thiếu máu huyết tán là tình trạng hồng cầu bị phá hủy sớm bất thường, giải phóng bilirubin với tốc độ nhanh khiến gan không kịp đào thải. Bệnh hồng cầu hình liềm – một bệnh lý di truyền – khiến hồng cầu có hình dạng bất thường, dễ vỡ và cũng gây tăng bilirubin huyết.

Do thuốc hoặc chất độc

Một số loại thuốc và chất độc có thể gây tổn thương gan hoặc làm gián đoạn quá trình xử lý bilirubin, dẫn đến mắt bị vàng. Điển hình như kháng sinh amoxicillin-clavulanate, có thể gây viêm gan do thuốc ở một số người.. Ngoài ra, phản ứng miễn dịch sau truyền máu có thể phá hủy hồng cầu mới được truyền, làm tăng lượng bilirubin trong máu và dẫn đến vàng mắt.

Hội chứng Gilbert

Hội chứng Gilbert là một rối loạn di truyền phổ biến làm suy giảm hoạt động của enzyme gan chịu trách nhiệm xử lý bilirubin, dẫn đến mắt bị vàng. Tình trạng này thường xảy ra ở nam giới trẻ tuổi và nhìn chung không gây nguy hiểm nghiêm trọng. Vàng mắt ở người mắc hội chứng Gilbert có thể xuất hiện trong các tình huống như nhịn ăn quá lâu, mắc bệnh nhiễm trùng, căng thẳng, mất ngủ hoặc tập thể dục quá sức – những yếu tố khiến bilirubin trong máu tăng cao tạm thời.

Thói quen xấu

Các thói quen sinh hoạt không lành mạnh là nguyên nhân phổ biến gây tổn thương gan và dẫn đến tình trạng mắt bị vàng. Cụ thể, uống nhiều rượu bia khiến gan phải xử lý lượng lớn alcohol, sản sinh độc tố gây viêm và xơ gan. Hút thuốc lá đưa nicotine và các chất độc vào cơ thể, làm tăng stress oxy hóa và hủy hoại tế bào gan. Việc thức khuya thường xuyên làm gián đoạn quá trình thải độc vốn diễn ra mạnh nhất vào ban đêm.

Mắt bị vàng có nguy hiểm không? Khi nào cần đi khám?

Nhiều người thắc mắc lòng trắng mắt bị vàng có sao không và liệu có cần thiết phải đi khám ngay. Câu trả lời phụ thuộc vào mức độ và các triệu chứng kèm theo.

Mắt vàng nhẹ, không kèm triệu chứng

Nếu tròng trắng mắt bị vàng ở mức độ nhẹ, không kèm theo các dấu hiệu bất thường khác, bạn có thể:

Quan sát thêm 3-5 ngày
Nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đúng giờ
Uống nhiều nước, ăn nhẹ nhàng
Tránh rượu bia, thuốc kích thích

Mắt vàng kèm sốt, đau bụng, nước tiểu sẫm, mệt

Những trường hợp sau đây cần đến cơ sở y tế ngay lập tức:

Mắt bị vàng kèm sốt cao, rét run
Đau bụng vùng gan, dưới xương sườn phải
Nước tiểu màu sẫm như coca-cola
Mệt mỏi nặng, khó thở
Buồn nôn, nôn ói nhiều
Da toàn thân chuyển vàng

Không nên chủ quan vì đây có thể là dấu hiệu sớm của bệnh gan, tụy, mật

Mắt bị vàng không nên xem nhẹ, vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến gan, tụy và mật. Điển hình như ung thư gan, trong đó mắt vàng có thể là triệu chứng duy nhất ở giai đoạn đầu khi khối u phát triển âm thầm. Xơ gan cũng tiến triển âm thầm, và hiện tượng mắt vàng thường chỉ xuất hiện khi gan đã tổn thương nặng. Do đó, việc thăm khám y tế sớm là yếu tố then chốt giúp phát hiện và điều trị kịp thời, cải thiện tiên lượng và hiệu quả điều trị.

Mắt bị vàng có nguy hiểm không? Khi nào cần đi khám?

Cách chữa mắt bị vàng theo từng nguyên nhân

Cách chữa lòng trắng mắt bị vàng phụ thuộc hoàn toàn vào nguyên nhân gây bệnh. Không có phương pháp chữa duy nhất nào cho tất cả trường hợp.

Điều trị nguyên nhân chính: bệnh gan, đường mật hoặc máu

Với bệnh lý gan:

Viêm gan virus: Sử dụng thuốc kháng virus đặc hiệu, nghỉ ngơi tuyệt đối
Xơ gan: Điều trị triệu chứng, hạn chế tiến triển bệnh
Gan nhiễm mỡ: Giảm cân, điều chỉnh chế độ ăn, tập thể dục

Với bệnh lý đường mật:

Sỏi mật: Có thể cần phẫu thuật lấy sỏi hoặc cắt túi mật
Tắc mật: Đặt ống dẫn lưu hoặc phẫu thuật mở đường mật

Với bệnh lý máu:

Thiếu máu huyết tán: Điều trị nguyên nhân gây phá hủy hồng cầu
Rối loạn di truyền: Theo dõi và hỗ trợ triệu chứng

Ngưng dùng thuốc gây tổn thương gan (nếu có)

Nếu mắt bị vàng do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ:

Ngưng thuốc gây độc tính gan
Thay thế bằng thuốc khác an toàn hơn
Theo dõi chức năng gan định kỳ
Sử dụng thuốc bảo vệ gan nếu cần thiết

Tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt với những thuốc quan trọng như thuốc tim mạch, thuốc chống co giật.

Thay đổi thói quen sống: ăn uống – nghỉ ngơi – ngủ đủ giấc

Chế độ ăn uống:

Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi
Hạn chế thức ăn chiên, nướng, nhiều dầu mỡ
Tăng cường protein từ cá, thịt nạc, đậu phụ
Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày

Nghỉ ngơi và ngủ:

Ngủ đúng giờ, đảm bảo 7-8 tiếng mỗi ngày
Tránh thức khuya, đặc biệt sau 23h
Nghỉ ngơi khi cơ thể mệt mỏi
Tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp

Hỗ trợ dưỡng mắt và bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh, bụi, tia UV

Khi lòng trắng mắt bị vàng, đôi mắt trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân bên ngoài. Việc bảo vệ mắt không chỉ giúp giảm khó chịu mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi:

Bảo vệ khỏi ánh sáng xanh: Ánh sáng xanh từ màn hình điện tử có thể gây mỏi mắt, nhức đầu khi mắt đang yếu.
Chống tia UV: Tia cực tím có thể làm tổn thương thêm các cấu trúc mắt đã bị ảnh hưởng.
Tránh bụi, ô nhiễm: Môi trường bụi bẩn có thể gây kích ứng, viêm kết mạc thêm.

Xem thêm: Những cách bảo vệ mắt tốt nhất và hiệu quả giúp bạn duy trì thị lực khỏe mạnh

Bảo vệ mắt bị vàng tránh khỏi những tác động bên ngoài từ DokCrazy

DokCrazy hiểu rằng khi mắt bị vàng, việc bảo vệ đôi mắt khỏi các tác nhân có hại từ môi trường trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với sứ mệnh mang đến những sản phẩm kính mắt chất lượng cho giới trẻ Việt, DokCrazy đã phát triển các dòng sản phẩm chuyên biệt:

Kính chống ánh sáng xanh (ORAN, IRISS) – giúp giảm áp lực lên thị giác yếu

Kính chống ánh sáng xanh (ORAN, IRISS) – được thiết kế đặc biệt cho những người có tròng trắng mắt bị vàng hoặc đang trong quá trình phục hồi. Chất liệu Polycarbonate cao cấp giúp lọc hiệu quả ánh sáng xanh có hại từ màn hình máy tính, điện thoại. Điều này đặc biệt quan trọng vì khi mắt yếu, thị giác dễ bị mỏi và căng thẳng hơn.

Kính chống ánh sáng xanh (ORAN, IRISS) – giúp giảm áp lực lên thị giác yếu

Kính râm gấp gọn chống UV400 – lọc tia có hại cho mắt bị tổn thương gan

Kính râm gập gọn chống UV400 – cung cấp khả năng bảo vệ tối đa 99% tia cực tím có hại. Với thiết kế unisex phù hợp cả nam và nữ, các mẫu kính râm DokCrazy không chỉ bảo vệ mắt mà còn thể hiện cá tính mạnh mẽ, phù hợp với gu thẩm mỹ của giới trẻ Việt.

Kính râm gấp gọn chống UV400 – lọc tia có hại cho mắt

Kính chống bụi DokCrazy

Kính chống bụi DokCrazy – sản phẩm hero với thiết kế form to che kín mặt, bảo vệ mắt tối đa khỏi khói bụi, mưa gió, dị vật. Đặc biệt hữu ích cho những người sống ở thành phố lớn với môi trường ô nhiễm. Thấu kính Polycarbonate có lớp phủ Nano chống mờ hơi, giúp tầm nhìn luôn rõ ràng.

Kính chống bụi DokCrazy

Phòng ngừa tình trạng mắt bị vàng bằng lối sống lành mạnh

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Dưới đây là những cách hiệu quả để ngăn ngừa mắt bị vàng và bảo vệ sức khỏe gan lâu dài.

Ăn nhiều rau xanh, củ quả, hạn chế chất béo

Thực phẩm tốt cho gan:

Rau xanh đậm: cải bó xôi, cải kale, rau muống
Củ quả màu cam: cà rót, bí đỏ, cam, đu đủ
Quả berry: việt quất, dâu tây, nho đen
Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, quinoa

Thực phẩm cần hạn chế:

Thức ăn chiên, nướng với nhiều dầu mỡ
Thịt đỏ, thịt chế biến sẵn
Đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt có ga
Thức ăn chứa nhiều chất bảo quản, phẩm màu

Uống đủ nước, không dùng rượu bia, chất kích thích

Nước và đồ uống tốt:

Nước lọc: 2-2.5 lít/ngày
Trà xanh: chứa catechin bảo vệ gan
Nước ép trái cây tự nhiên: không đường
Nước dừa: bổ sung điện giải tự nhiên

Tuyệt đối tránh:

Rượu bia các loại
Thuốc lá, shisha
Caffeine quá mức (>400mg/ngày)
Đồ uống tăng lực

Đeo kính khi ra ngoài nắng hoặc môi trường bụi, ô nhiễm

Việc bảo vệ mắt khỏi các tác nhân môi trường là cực kỳ quan trọng, đặc biệt đối với những người có nguy cơ mắt bị vàng:

Khi ra nắng: Luôn đeo kính râm chống UV để bảo vệ mắt khỏi tia cực tím. Ánh nắng mạnh có thể gây tổn thương giác mạc và thúc đẩy quá trình lão hóa mắt.
Trong môi trường bụi bẩn: Sử dụng kính bảo hộ hoặc kính chống bụi để tránh các hạt bụi, chất ô nhiễm xâm nhập vào mắt.
Khi lái xe: Đeo kính phân cực để giảm chói và bảo vệ mắt khỏi ánh sáng phản chiếu từ mặt đường.

Khám sức khỏe định kỳ để tầm soát sớm các bệnh gan – mật

Để phát hiện sớm nguyên nhân gây mắt bị vàng, việc thăm khám định kỳ là rất cần thiết. Người khỏe mạnh nên kiểm tra sức khỏe 1 lần mỗi năm. Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh gan nên khám 6 tháng/lần, còn người uống rượu thường xuyên nên xét nghiệm từ 3–6 tháng/lần. Với người mắc bệnh mãn tính, cần tuân theo chỉ định riêng của bác sĩ. Các xét nghiệm quan trọng bao gồm: chức năng gan (AST, ALT, Bilirubin), siêu âm gan – mật, xét nghiệm virus viêm gan B, C và đánh giá mức độ xơ gan khi cần thiết.

Địa chỉ mua kính thời trang & bảo vệ mắt uy tín tại Hà Nội

Khi lòng trắng mắt bị vàng, việc lựa chọn kính mắt chất lượng không chỉ giúp bảo vệ thị lực mà còn hỗ trợ quá trình phục hồi. DokCrazy tự hào là địa chỉ kính mắt Hà Nội tin cậy cho những ai đang tìm kiếm sản phẩm kính mắt vừa thời trang vừa bảo vệ sức khỏe.

Với định vị là thương hiệu kính local dành cho người Việt trẻ tuổi, DokCrazy không theo đuổi gu Hàn Quốc mass market mà tập trung vào những sản phẩm độc đáo, cá tính mạnh. Mỗi sản phẩm đều được tuyển chọn kỹ lưỡng về chất lượng và thiết kế, phù hợp với khí hậu và lối sống của người Việt.

Cung cấp đa dạng sản phẩm: kính râm, kính cận, kính ánh sáng xanh, kính bảo hộ

Gọng kính cận: Chất liệu Acetate và thép không gỉ cao cấp, thiết kế unisex phù hợp mọi khuôn mặt
Kính râm thời trang: Bảo vệ UV400 tối đa, có thể đeo lồng ngoài gọng cận
Kính chống ánh sáng xanh: Giảm mỏi mắt khi sử dụng thiết bị điện tử
Kính chống bụi chuyên dụng: Bảo vệ tối đa trong môi trường ô nhiễm

Mắt bị vàng không đơn thuần là dấu hiệu thẩm mỹ mà có thể là lời cảnh báo sớm cho nhiều bệnh lý nghiêm trọng như viêm gan, ung thư tụy hay rối loạn máu. Việc nhận biết nguyên nhân, điều trị đúng cách và xây dựng lối sống khoa học chính là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện, đặc biệt là chức năng gan và đôi mắt. Đừng chủ quan với bất kỳ thay đổi nào của cơ thể – hãy lắng nghe và hành động kịp thời. Để cập nhật thêm kiến thức y khoa hữu ích và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe chất lượng, đừng quên theo dõi website của DokCrazy ngay hôm nay!