Chảy Nước Mắt Sống Là Gì? Nguyên Nhân, Cách Chữa Trị

Chảy nước mắt sống là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi. Đây không chỉ là một triệu chứng gây khó chịu trong cuộc sống hàng ngày mà còn có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe mắt nghiêm trọng hơn. Bài viết này của DokCrazy sẽ giúp bạn hiểu rõ về chảy nước mắt sống, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả, cũng như các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ đôi mắt của bạn.

Chảy Nước Mắt Sống Là Gì?

Chảy nước mắt sống là bệnh gì? Chảy nước mắt sống không phải là một bệnh cụ thể mà là một triệu chứng, một biểu hiện của nhiều vấn đề khác nhau liên quan đến hệ thống tiết và thoát nước mắt. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần tìm hiểu về cơ chế sinh lý của nước mắt.

Cơ chế sinh lý nước mắt

Nước mắt được sản xuất từ tuyến lệ, nằm ở góc trên ngoài của mắt. Sau khi được tiết ra, nước mắt sẽ lan tỏa đều trên bề mặt nhãn cầu thông qua động tác chớp mắt, giúp giữ ẩm, bảo vệ mắt khỏi tác nhân bên ngoài và rửa trôi bụi bẩn.

Sau khi làm nhiệm vụ, nước mắt được dẫn xuống mũi qua hệ thống thoát lệ, bao gồm:

Điểm lệ: Lỗ nhỏ ở góc trong của mi mắt trên và dưới
Ống lệ: Dẫn nước mắt từ điểm lệ
Túi lệ: Nơi tập trung nước mắt trước khi đi xuống mũi
Ống lệ mũi: Đường dẫn cuối cùng đưa nước mắt xuống hốc mũi

Đây là lý do vì sao khi khóc nhiều, bạn thường cảm thấy sụt sịt và phải xì mũi - vì nước mắt chảy xuống mũi của bạn!

Khi nào chảy nước mắt trở thành bất thường?

Chảy nước mắt sống là tình trạng nước mắt tràn ra ngoài mi mắt một cách không kiểm soát. Điều này xảy ra khi:

Mắt tiết quá nhiều nước mắt (tăng tiết) vượt quá khả năng thoát của hệ thống dẫn lệ, hoặc
Hệ thống thoát lệ bị tắc nghẽn hoặc hoạt động không hiệu quả

Chảy nước mắt sống không phải lúc nào cũng là một tình trạng nghiêm trọng, nhưng nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe cần được điều trị như viêm nhiễm, tắc lệ đạo, hoặc các bệnh lý về mắt khác.

Triệu Chứng Của Chảy Nước Mắt Sống

Để nhận biết tình trạng chảy nước mắt sống, bạn có thể quan sát những triệu chứng sau:

Nước mắt chảy liên tục không kiểm soát

Dấu hiệu rõ ràng nhất của chảy nước mắt sống là nước mắt tràn ra ngoài mi mắt thường xuyên, ngay cả khi bạn không khóc hoặc không có kích thích nào. Tình trạng này có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt, và thường kéo dài trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày.

Mắt mờ, cảm giác như có sương mù

Khi chảy nước mắt sống, lớp nước mắt dư thừa trên bề mặt mắt có thể làm mờ thị lực. Bạn có cảm giác như đang nhìn qua một lớp sương mỏng, đặc biệt là khi nước mắt tích tụ nhiều. Điều này có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày như đọc sách, làm việc với máy tính hoặc lái xe.

Ngứa mắt, cộm mắt, khó chịu

Ngứa mắt chảy nước mắt sống thường đi kèm với nhau, đặc biệt khi nguyên nhân là dị ứng hoặc kích ứng. Cảm giác khó chịu này có thể khiến bạn muốn dụi mắt, nhưng điều này lại có thể làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Có ghèn, mủ ở mắt

Trong một số trường hợp, đặc biệt khi chảy nước mắt sống do viêm nhiễm, bạn có thể thấy ghèn hoặc mủ ở góc mắt hoặc bám dọc theo mi mắt. Dịch tiết này thường có màu vàng hoặc xanh và có thể khiến mí mắt dính vào nhau khi thức dậy vào buổi sáng.

Mắt sưng đỏ hoặc nhức

Khi mắt bị kích ứng hoặc viêm nhiễm gây chảy nước mắt sống, mắt thường trở nên đỏ và sưng. Bạn có thể cảm thấy nhức nhối hoặc áp lực trong mắt, đặc biệt là khi tình trạng kéo dài.

Đi kèm sổ mũi, hắt hơi (trường hợp dị ứng, cảm cúm)

Sổ mũi chảy nước mắt sống thường xuất hiện cùng lúc khi nguyên nhân là dị ứng hoặc nhiễm virus. Trong trường hợp này, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng khác như hắt hơi, ngạt mũi hoặc ho.

Nguyên Nhân Chảy Nước Mắt Sống

Có nhiều nguyên nhân chảy nước mắt sống, từ các vấn đề cơ học đến viêm nhiễm và kích ứng. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp việc điều trị hiệu quả hơn.

Tắc lệ đạo

Tắc nghẽn trong hệ thống thoát lệ là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của chảy nước mắt sống. Khi lệ đạo bị tắc, nước mắt không thể thoát xuống mũi, gây ứ đọng và tràn ra ngoài. Tắc lệ đạo có thể là bẩm sinh (ở trẻ sơ sinh) hoặc mắc phải (do viêm nhiễm, chấn thương, sẹo...).

Nhiễm trùng mắt (viêm kết mạc, viêm giác mạc)

Các bệnh nhiễm trùng mắt như viêm kết mạc (đau mắt đỏ) hoặc viêm giác mạc có thể kích thích tuyến lệ sản xuất nhiều nước mắt hơn để "rửa trôi" tác nhân gây bệnh. Vi khuẩn, virus hoặc nấm gây viêm, kích ứng mắt là nguyên nhân phổ biến dẫn đến chảy nước mắt sống.

Dị ứng (phấn hoa, bụi, mỹ phẩm...)

Khi mắt tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông thú cưng hoặc mỹ phẩm, cơ thể sẽ giải phóng histamine gây ngứa mắt chảy nước mắt sống. Triệu chứng này thường đi kèm với hắt hơi, sổ mũi và ngứa mũi, đặc biệt trong mùa có nhiều phấn hoa hoặc khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng.

Khô mắt (nghịch lý tiết nước mắt nhiều)

Mặc dù nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng hội chứng khô mắt có thể là nguyên nhân chảy nước mắt sống. Khi mắt quá khô, tuyến lệ sẽ phản ứng bằng cách tiết ra nhiều nước mắt phản xạ. Tuy nhiên, những giọt nước mắt này chủ yếu là nước và thiếu các thành phần dầu và chất nhầy cần thiết để bám dính và giữ ẩm cho mắt, dẫn đến chảy tràn.

Đeo kính áp tròng bẩn hoặc quá hạn

Kính áp tròng không được vệ sinh đúng cách hoặc đeo quá thời gian quy định có thể gây kích ứng bề mặt giác mạc, dẫn đến tăng tiết nước mắt. Protein và cặn bám trên kính cũng có thể gây phản ứng dị ứng hoặc viêm nhiễm.

Tật ở mi mắt (quặp mi, sụp mí, lông quặm)

Các bất thường về cấu trúc mi mắt như quặp mi (mi mắt cuộn vào trong), lông quặm (lông mi mọc ngược vào trong mắt) hoặc sụp mí có thể làm thay đổi hướng chảy của nước mắt hoặc gây kích ứng bề mặt mắt, dẫn đến chảy nước mắt sống.

Liệt dây thần kinh số VII

Dây thần kinh số VII (dây thần kinh mặt) kiểm soát vận động của cơ mặt, bao gồm cả cơ vòng mi. Khi dây thần kinh này bị tổn thương hoặc liệt, mi mắt không thể đóng kín hoặc chớp mắt bình thường, làm ảnh hưởng đến việc phân phối và thoát nước mắt.

Hội chứng thị giác màn hình

Sử dụng máy tính, điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác trong thời gian dài có thể dẫn đến hội chứng thị giác màn hình. Khi tập trung nhìn vào màn hình, tần suất chớp mắt giảm đáng kể, gây khô mắt, mỏi mắt và phản ứng tiết nước mắt phản xạ.

Cách Trị Chảy Nước Mắt Sống Hiệu Quả

Cách trị chảy nước mắt sống sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:

Điều trị theo nguyên nhân

Đối với tắc lệ đạo:

Xoa bóp nhẹ nhàng vùng túi lệ (đặc biệt hiệu quả ở trẻ nhỏ bị tắc lệ đạo bẩm sinh)
Thủ thuật thông lệ đạo: Bác sĩ sẽ đưa một dụng cụ nhỏ qua điểm lệ để thông tắc
Phẫu thuật mở lệ quản (DCR - Dacryocystorhinostomy) trong trường hợp tắc nghẽn nghiêm trọng

Đối với viêm nhiễm mắt:

Thuốc kháng sinh: Dạng nhỏ, mỡ hoặc viên uống tùy theo mức độ và loại nhiễm trùng
Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Giúp giảm viêm và đau
Lưu ý: Các loại thuốc này cần được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa mắt

Đối với dị ứng:

Thuốc kháng histamine dạng nhỏ mắt hoặc uống
Tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng
Rửa mắt bằng nước muối sinh lý để loại bỏ chất gây dị ứng

Đối với khô mắt:

Thuốc nhỏ mắt trị chảy nước mắt sống dạng nước mắt nhân tạo để cung cấp độ ẩm
Nút điểm lệ (tạm thời hoặc vĩnh viễn) để giữ nước mắt trên bề mặt mắt lâu hơn
Thay đổi môi trường sống, tránh gió, khói và không khí khô

Đối với bệnh lý về mi mắt:

Phẫu thuật điều chỉnh mi quặp, lông quặm hoặc sụp mí
Điều trị bằng laser đối với một số trường hợp lông quặm

Đối với liệt dây thần kinh VII:

Vật lý trị liệu cho cơ mặt
Tiêm Botox để giúp cân bằng cơ mặt
Trong một số trường hợp, có thể cần phẫu thuật

Các loại thuốc nhỏ mắt trị chảy nước mắt sống

Tùy thuộc vào nguyên nhân, các loại thuốc nhỏ mắt sau đây có thể được sử dụng:

Thuốc nhỏ mắt chứa Natri hyaluronate (0.1% - 0.3%):

Giúp dưỡng ẩm và bảo vệ bề mặt giác mạc
Hiệu quả đối với tình trạng khô mắt gây chảy nước mắt phản xạ
Có thể sử dụng 3-4 lần/ngày

Thuốc nhỏ mắt kháng sinh:

Chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ
Điều trị viêm nhiễm do vi khuẩn
Các hoạt chất phổ biến: Chloramphenicol, Moxifloxacin, Ciprofloxacin

Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng:

Chứa các thành phần như Azelastine, Ketotifen, Olopatadine
Ức chế giải phóng histamine, giảm ngứa và chảy nước mắt
Thường sử dụng 1-2 lần/ngày

Thuốc nhỏ mắt chống viêm không steroid (NSAIDs):

Giúp giảm viêm và đau
Các hoạt chất như Diclofenac, Ketorolac
Cần theo dõi sát vì có thể gây kích ứng ở một số người

Cách Phòng Ngừa Tình Trạng Chảy Nước Mắt Sống

Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị. Dưới đây là một số biện pháp giúp bạn phòng ngừa chảy nước mắt sống:

Vệ sinh mắt đúng cách

Rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt
Tránh dụi mắt, đặc biệt khi tay bẩn
Làm sạch mí mắt hàng ngày bằng khăn sạch ẩm hoặc dung dịch vệ sinh mắt chuyên dụng
Sử dụng nước muối sinh lý để rửa mắt định kỳ, loại bỏ bụi bẩn và chất gây kích ứng

Bảo vệ mắt khi ra ngoài

Đeo kính chắn gió bụi khi đi xe, đặc biệt là xe máy
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mạnh bằng cách đeo kính râm chất lượng
Tránh để hóa chất, khói bụi tiếp xúc với mắt

Tại DokCrazy, bạn có thể tìm thấy nhiều mẫu kính chống bụi chất lượng cao giúp bảo vệ mắt hiệu quả. Các dòng kính râm gọng nhựa hoặc gọng kim loại tại DokCrazy không chỉ thời trang mà còn có khả năng chống tia UV, bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.

Xem thêm: Những cách bảo vệ mắt tốt nhất và hiệu quả nhất đơn giản giúp bạn duy trì thị lực khỏe mạnh

Hạn chế sử dụng màn hình điện tử liên tục

Áp dụng quy tắc 20-20-20: Sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây
Điều chỉnh độ sáng màn hình phù hợp với môi trường xung quanh
Đặt màn hình ở vị trí thấp hơn tầm mắt để giảm diện tích mắt tiếp xúc với không khí
Sử dụng phần mềm lọc ánh sáng xanh hoặc kính chống ánh sáng xanh

Thăm khám mắt định kỳ 6 tháng/lần

Kiểm tra sức khỏe mắt tổng quát
Phát hiện sớm các bất thường về tuyến lệ, giác mạc hoặc mí mắt
Đánh giá tình trạng lệ đạo nếu bạn thường xuyên bị chảy nước mắt sống

Lưu Ý Khi Bị Chảy Nước Mắt Sống

Khi gặp phải tình trạng chảy nước mắt sống, có một số điều bạn cần lưu ý:

Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid

Thuốc nhỏ mắt chứa corticoid có tác dụng mạnh trong việc giảm viêm, nhưng nếu sử dụng không đúng cách hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Tăng nhãn áp, dẫn đến bệnh glaucoma
Đục thủy tinh thể
Nhiễm trùng nặng hơn nếu nguyên nhân ban đầu là nhiễm khuẩn hoặc virus

Vì vậy, chỉ sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mắt.

Tránh để mắt tiếp xúc môi trường ô nhiễm

Môi trường ô nhiễm có thể làm tình trạng chảy nước mắt sống trở nên nghiêm trọng hơn:

Tránh khu vực có nhiều khói, bụi, hóa chất
Không sử dụng mỹ phẩm lạ cho vùng mắt
Hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng đã biết
Sử dụng máy lọc không khí trong phòng nếu có thể

Khi có triệu chứng kéo dài trên 3 ngày → cần đi khám bác sĩ

Chảy nước mắt sống kéo dài có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng. Hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt nếu:

Triệu chứng không cải thiện sau 3 ngày
Kèm theo đau, đỏ mắt dữ dội
Nhìn mờ hoặc thay đổi thị lực
Có dịch mủ hoặc chất tiết bất thường
Xuất hiện cảm giác đau đầu dữ dội
Tình trạng ngày càng xấu đi

Chảy Nước Mắt Sống Ở Trẻ Em Và Người Già

Tình trạng chảy nước mắt sống có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, với những đặc điểm riêng.

Ở trẻ nhỏ

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chảy nước mắt sống thường do:

Tắc lệ đạo bẩm sinh: Khoảng 5-10% trẻ sơ sinh bị tắc màng lệ đạo, thường tự khỏi trong năm đầu đời
Viêm kết mạc do vi khuẩn hoặc virus: Phổ biến ở trẻ em do tiếp xúc và vệ sinh chưa tốt
Dị ứng: Đặc biệt là dị ứng theo mùa hoặc dị ứng với thú cưng

Cách xử lý:

Xoa massage nhẹ nhàng túi lệ từ góc trong mắt xuống mũi, 2-3 lần/ngày
Vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý hoặc nước ấm
Nếu tình trạng không cải thiện sau 9-12 tháng tuổi, bác sĩ có thể tiến hành thủ thuật thông lệ đạo

Ở người cao tuổi

Ở người cao tuổi, chảy nước mắt sống thường do:

Lão hóa: Làm giảm tính đàn hồi và chức năng của hệ thống thoát lệ
Giảm trương lực túi lệ: Khiến việc dẫn nước mắt kém hiệu quả
Teo tuyến lệ: Gây khô mắt và tiết nước mắt phản xạ
Bệnh lý mãn tính: Như viêm mi mắt, viêm kết mạc dị ứng mãn tính

Cách xử lý:

Khám chuyên khoa để loại trừ nguyên nhân nguy hiểm
Sử dụng thuốc nhỏ mắt trị chảy nước mắt sống phù hợp theo chỉ định
Phẫu thuật can thiệp nếu cần thiết
Chăm sóc mắt cẩn thận, giữ ẩm và tránh các yếu tố kích ứng

Kính Mắt Hà Nội DokCrazy - Phòng Tránh Nguy Hiểm Do Biến Chứng Chảy Nước Mắt Sống

Một trong những biện pháp quan trọng để phòng ngừa và hạn chế tình trạng chảy nước mắt sống là bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây kích ứng từ môi trường. Kính mắt Hà Nội DokCrazy cung cấp nhiều giải pháp bảo vệ mắt hiệu quả, giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến chảy nước mắt sống.

DokCrazy tự hào là thương hiệu kính mắt local dành cho người Việt với slogan "Crazy For You". Với đa dạng mẫu mã từ kính râm thời trang đến kính chuyên dụng, DokCrazy luôn đáp ứng nhu cầu của khách hàng trẻ, unisex, có cá tính mạnh và thích thể hiện bản thân.

Các sản phẩm nổi bật của DokCrazy giúp phòng ngừa chảy nước mắt sống bao gồm:

Kính chống bụi trắng:

Thiết kế ôm trọn mắt, tránh bụi gây hại cho mắt
Chống tia UV400, 99% tia cực tím
Có nấc điều chỉnh phù hợp nhiều khuôn mặt
Chống nắng, khói bụi, chống mờ hơi

Kính râm phân cực:

Chất liệu khung Acetate bền nhẹ
Tròng kính Polycarbonate chống chói
Có thể đeo lồng ngoài gọng kính cận

Xem thêm: Kính phân cực (Polarized) – Tất cả thông tin quan trọng nhất

Kính râm thời trang:

Đa dạng mẫu mã từ gọng nhựa đến kim loại
Chống tia UV, bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời
Thiết kế thời trang, phù hợp nhiều phong cách

Bảo vệ mắt bằng kính chất lượng từ DokCrazy không chỉ giúp ngăn ngừa các tác nhân gây kích ứng dẫn đến chảy nước mắt sống mà còn là phụ kiện thời trang giúp bạn tự tin hơn trong cuộc sống hàng ngày.

Chảy nước mắt sống là tình trạng phổ biến có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân chảy nước mắt sống và các biện pháp điều trị sẽ giúp bạn xử lý hiệu quả vấn đề này.

Để bảo vệ mắt và phòng ngừa chảy nước mắt sống, hãy ghé thăm DokCrazy tại địa chỉ: Tầng 4, tòa nhà HUD3 Tower, số 121-123 Tô Hiệu, Phường Nguyễn Trãi, Quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội hoặc truy cập website: https://dokcrazy.com/ để lựa chọn kính mắt phù hợp, bảo vệ đôi mắt của bạn một cách toàn diện.