Chắp mắt là gì? Cách chăm sóc khi bị chắp mắt đơn giản tại nhà

Chắp mắt là một tình trạng khá phổ biến mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống hiện nay. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng chắp mắt có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và thẩm mỹ. Bài viết này của DokCrazy sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về chắp mắt và cách xử lý hiệu quả.

Chắp mắt là gì?

Hiểu đúng về chắp mắt

Chắp mắt (chalazion) là một khối u nhỏ, lành tính xuất hiện ở mi mắt. Đây là tình trạng phát sinh khi tuyến dầu (tuyến Meibomian) ở mí mắt bị tắc nghẽn, gây ra sưng đỏ và có thể hình thành nốt cứng. Khác với nhiều bệnh lý mắt khác, chắp mắt không phải do nhiễm trùng vi khuẩn ban đầu, mà là phản ứng viêm do tắc nghẽn.

Chắp mắt thường xuất hiện dưới dạng nốt sưng đỏ ở mi mắt, có thể ở mí trên hoặc mí dưới. Ban đầu, kích thước nhỏ nhưng có thể phát triển lớn dần và gây cảm giác khó chịu. Tùy vào vị trí, chắp mắt có thể nằm bên trong hoặc bên ngoài mi mắt.

Điểm đáng lưu ý là chắp mắt khác với lẹo mắt, mặc dù chúng có biểu hiện khá giống nhau. Chắp mắt là tình trạng tắc nghẽn tuyến dầu không do nhiễm khuẩn, trong khi lẹo mắt thường là do nhiễm trùng vi khuẩn (chủ yếu là tụ cầu khuẩn) tại tuyến chân lông mi hoặc tuyến bã nhờn.

Xem thêm: Dấu hiệu đặc trưng của bệnh chắp lẹo mắt: Cách nhận biết sớm & mẹo chăm sóc tại nhà

Ai thường bị chắp mắt?

Chắp mắt có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng một số đối tượng có nguy cơ cao hơn:

• Người hay dụi mắt: Thói quen dụi mắt không chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn mà còn có thể gây tổn thương và tắc nghẽn các tuyến dầu ở mi mắt.
• Người có tuyến bã hoạt động mạnh: Người có da dầu, mụn trứng cá hoặc rối loạn tuyến bã nhờn thường có nguy cơ cao hơn do tuyến bã hoạt động mạnh, dễ gây tắc nghẽn.
• Người mắc viêm bờ mi mãn tính: Tình trạng viêm bờ mi kéo dài làm tăng nguy cơ bị chắp mắt.
• Người mắc bệnh lý toàn thân: Một số bệnh như đái tháo đường, rối loạn lipid máu, hay viêm da dầu có thể làm tăng nguy cơ mắc chắp mắt.
• Người thường xuyên trang điểm mắt: Sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc không tẩy trang kỹ có thể gây tắc nghẽn tuyến dầu ở mi mắt.

Xem thêm: Viêm Mống Mắt: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Những dấu hiệu thường gặp khi bị chắp mắt

Biểu hiện sớm

Khi mới xuất hiện, chắp mắt thường có những biểu hiện sớm như sau:

• Sưng nhẹ ở mí mắt: Ban đầu, bạn có thể thấy một vùng nhỏ trên mí mắt bị sưng lên, có thể hơi đỏ nhưng thường không đau nhiều.
• Sờ thấy cục rắn, không đau nhiều: Nếu dùng tay sờ nhẹ vào vùng sưng, bạn có thể cảm nhận được một cục nhỏ cứng. Điểm đặc trưng của chắp mắt là thường không gây đau đớn nhiều, hoặc thậm chí không đau, khác với lẹo mắt thường đau rõ rệt.
• Xuất hiện cục nhỏ ở mi mắt: Chắp mắt thường nằm xa bờ mi hơn so với lẹo, xuất hiện như một nốt tròn nhỏ màu đỏ hoặc xám.
• Cảm giác nặng mí: Người bệnh có thể cảm thấy mi mắt nặng hơn bình thường, đặc biệt khi chớp mắt.

Xem thêm: Nổi mụn trắng ở mí mắt trên có sao không? Nguyên nhân & cách điều trị

Bệnh có thể nặng hơn nếu không chăm sóc đúng cách

Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, chắp mắt có thể tiến triển với những biểu hiện sau:

• Khối chắp to dần, gây cộm mắt: Khối u có thể phát triển lớn hơn, gây cảm giác cộm và khó chịu khi chớp mắt.
• Ảnh hưởng thẩm mỹ và thị lực tạm thời: Khi khối chắp phát triển to, nó có thể gây méo mí mắt, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và trong một số trường hợp có thể cản trở tầm nhìn, đặc biệt nếu nằm ở trung tâm mí mắt.
• Xuất hiện sưng đỏ, đôi khi đau: Khi bị viêm, vùng chắp mắt có thể sưng đỏ hơn và bắt đầu gây đau.
• Khó chịu khi đọc sách hoặc làm việc với máy tính: Chắp mắt có thể gây khó chịu khi bạn phải tập trung nhìn trong thời gian dài.

Xem thêm: Lòng Trắng Mắt Bị Đỏ: Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Nguyên nhân dẫn đến chắp mắt

Do tắc tuyến nhờn ở mi mắt

Nguyên nhân chính gây chắp mắt là do tuyến Meibomian (tuyến nhờn) ở mi mắt bị tắc nghẽn. Các tuyến này nằm dọc theo bờ mi, có nhiệm vụ tiết ra chất dầu giúp bôi trơn bề mặt mắt và ngăn nước mắt bay hơi quá nhanh.

Khi tuyến dầu bị tắc, chất dầu không thể thoát ra ngoài mà tích tụ lại bên trong tuyến, gây viêm và hình thành khối u nhỏ. Phản ứng viêm này không phải do nhiễm khuẩn ban đầu nhưng có thể bị nhiễm khuẩn thứ phát nếu không được điều trị đúng cách.

Vệ sinh mắt kém hoặc dùng mỹ phẩm sai cách

Thói quen vệ sinh mắt không đúng cách có thể làm tăng nguy cơ bị chắp mắt:

• Không rửa tay trước khi chạm vào mắt
• Không tẩy trang kỹ vùng mắt trước khi ngủ
• Sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc hết hạn sử dụng
• Dùng chung đồ trang điểm mắt với người khác
• Đeo kính áp tròng không vệ sinh đúng cách hoặc đeo quá thời gian quy định

Môi trường bụi bẩn, ô nhiễm

Môi trường sống và làm việc cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đôi mắt:

• Môi trường nhiều khói bụi, hóa chất kích ứng
• Không khí ô nhiễm
• Tiếp xúc với chất gây dị ứng
• Môi trường làm việc có điều hòa khô, thiếu độ ẩm

Những yếu tố này có thể làm tăng kích ứng mắt, khiến bạn có xu hướng dụi mắt nhiều hơn, từ đó làm tăng nguy cơ tắc nghẽn tuyến dầu.

Thiếu ngủ, stress kéo dài

Tình trạng sức khỏe tổng thể cũng ảnh hưởng đến sức khỏe mắt:

• Thiếu ngủ làm giảm khả năng đề kháng, tăng nguy cơ viêm nhiễm
• Stress kéo dài làm suy giảm hệ miễn dịch
• Mệt mỏi khiến bạn có xu hướng dụi mắt nhiều hơn
• Làm việc căng thẳng, tập trung nhìn màn hình trong thời gian dài không nghỉ ngơi

Cách chăm sóc mắt khi bị chắp tại nhà

Chườm ấm nhẹ nhàng mỗi ngày

Một trong những cách hiệu quả nhất để điều trị chắp mắt tại nhà là chườm ấm:

• Dùng khăn sạch, mềm nhúng vào nước ấm (không quá nóng)
• Vắt khăn để khô ráo, tránh nhỏ nước vào mắt
• Đặt khăn ấm lên mí mắt bị chắp khoảng 10-15 phút
• Thực hiện 3-5 lần mỗi ngày

Nhiệt độ ấm giúp làm mềm chất dầu đã cứng lại trong tuyến, thúc đẩy quá trình thông tuyến và giảm viêm.

Xem thêm: Massage mắt đúng cách: Giảm mỏi – đẹp da – sáng thị lực mỗi ngày

Không nặn, không dùng tay chạm nhiều vào vùng chắp

Khi bị chắp mắt, có một số điều bạn nên tránh:

• Không tự ý nặn, ép vùng chắp mắt
• Hạn chế dụi mắt hoặc chạm tay vào mắt
• Không cố gắng "vỡ" khối chắp
• Tránh tác động mạnh vào vùng bị chắp

Những hành động này có thể làm tăng viêm, gây nhiễm trùng hoặc làm lan rộng tình trạng viêm sang các vùng lân cận.

Hạn chế trang điểm, đeo kính áp tròng

Khi đang bị chắp mắt, bạn nên:

• Tạm ngưng sử dụng các sản phẩm trang điểm mắt
• Không đeo kính áp tròng cho đến khi chắp mắt lành hẳn
• Nếu cần thiết phải trang điểm, hãy sử dụng sản phẩm dành cho mắt nhạy cảm và tẩy trang kỹ
• Vệ sinh dụng cụ trang điểm mắt thường xuyên

Sử dụng kính bảo vệ mắt ngoài trời

Bảo vệ mắt khỏi các tác nhân môi trường là điều cần thiết khi bị chắp mắt:

Gợi ý kính chống bụi, chống tia UV tại Dokcrazy

Dokcrazy cung cấp nhiều loại kính bảo vệ mắt chất lượng cao, phù hợp cho người bị chắp mắt:

• Kính chống bụi trắng/ đen: Thiết kế ôm trọn mắt, tránh bụi gây hại, có khả năng chống tia UV400 và bảo vệ mắt khỏi 99% tia cực tím. Đặc biệt, kính có 2 nấc điều chỉnh phù hợp với nhiều khuôn mặt, giúp bảo vệ mắt toàn diện trong môi trường nhiều khói bụi.
• Kính râm phân cực: Giúp giảm độ chói và bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mạnh, đồng thời chống tia UV, phù hợp cho người bị chắp mắt khi ra ngoài trời nắng.

Việc đeo kính bảo vệ khi ra ngoài không chỉ giúp giảm kích ứng mà còn ngăn bụi bẩn tiếp xúc với mắt, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng thứ phát và giúp quá trình phục hồi nhanh hơn.

Chắp mắt có nguy hiểm không?

Khi nào cần đi khám?

Mặc dù phần lớn trường hợp chắp mắt có thể tự khỏi trong vòng vài tuần với chăm sóc tại nhà, nhưng có những trường hợp bạn cần đến gặp bác sĩ:

• Chắp kéo dài không giảm: Nếu sau 2-3 tuần chăm sóc tại nhà mà chắp mắt không thuyên giảm hoặc thậm chí to hơn.
• Đau nhiều, sưng to bất thường: Nếu chắp mắt gây đau đớn nhiều, sưng to bất thường hoặc lan rộng ra xung quanh.
• Thị lực bị ảnh hưởng: Khi chắp mắt gây ảnh hưởng đến thị lực của bạn.
• Tái phát nhiều lần: Nếu chắp mắt tái phát nhiều lần ở cùng một vị trí.
• Sốt hoặc có các triệu chứng toàn thân khác: Đôi khi, nhiễm trùng từ chắp mắt có thể lan rộng gây sốt hoặc các triệu chứng toàn thân khác.

Bác sĩ nhãn khoa có thể chỉ định thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm hoặc trong một số trường hợp cần can thiệp phẫu thuật nhỏ để loại bỏ khối chắp.

Tác động đến sinh hoạt

Chắp mắt có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn:

• Khó chịu khi làm việc, học tập: Cảm giác cộm mắt, nặng mí có thể gây khó chịu, đặc biệt khi phải tập trung nhìn trong thời gian dài.
• Ảnh hưởng đến ngoại hình, tâm lý: Chắp mắt to có thể gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tâm lý, đặc biệt khi phải tham gia các hoạt động xã hội.
• Hạn chế một số hoạt động: Bạn có thể phải tạm ngưng đeo kính áp tròng, trang điểm mắt hoặc các hoạt động có thể làm tăng kích ứng mắt như bơi lội.
• Giảm chất lượng giấc ngủ: Trong một số trường hợp, chắp mắt có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Chắp mắt có lây không?

Có lây sang người khác không?

Một câu hỏi thường gặp là "chắp mắt có lây không?". Câu trả lời là:

• Chắp mắt không lây từ người sang người: Chắp mắt không phải là bệnh nhiễm khuẩn ban đầu mà là phản ứng viêm do tắc nghẽn tuyến dầu, nên không lây lan qua tiếp xúc.
• Giải thích khoa học: Chắp mắt hình thành do tuyến dầu bị tắc nghẽn, không phải do vi khuẩn xâm nhập từ bên ngoài. Tuy nhiên, nếu chắp mắt bị nhiễm khuẩn thứ phát, vi khuẩn có thể lây lan nếu tiếp xúc với dịch từ chắp mắt.
• Tuy nhiên có thể tái phát ở người dễ bị: Người đã từng bị chắp mắt có nguy cơ cao bị tái phát nếu không điều trị triệt để nguyên nhân ban đầu hoặc không thay đổi thói quen vệ sinh mắt.

Vì vậy, bạn không cần quá lo lắng về việc lây bệnh cho người khác khi bị chắp mắt, nhưng vẫn nên duy trì vệ sinh cá nhân tốt để tránh nhiễm trùng thứ phát.

Cách phòng ngừa chắp mắt hiệu quả

Rửa tay sạch và tránh dụi mắt

Thói quen vệ sinh tay và mắt đúng cách giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc chắp mắt:

• Rửa tay kỹ bằng xà phòng trước khi chạm vào mắt
• Tránh dụi mắt, ngay cả khi cảm thấy ngứa
• Sử dụng khăn sạch khi lau mắt
• Không dùng tay trực tiếp để lấy bụi ra khỏi mắt

Tẩy trang kỹ, vệ sinh vùng mi sạch sẽ

Chăm sóc vùng mi mắt đúng cách rất quan trọng trong việc phòng ngừa chắp mắt:

• Tẩy trang kỹ vùng mắt trước khi đi ngủ
• Sử dụng sản phẩm tẩy trang dịu nhẹ, phù hợp với vùng mắt
• Thường xuyên vệ sinh bờ mi bằng dung dịch nhẹ nhàng
• Thay mỹ phẩm mắt định kỳ, không sử dụng sản phẩm quá hạn
• Không dùng chung đồ trang điểm mắt với người khác

Đeo kính khi ra đường, tiếp xúc môi trường nhiều khói bụi

Bảo vệ mắt khỏi tác nhân môi trường là một phần quan trọng trong phòng ngừa chắp mắt:

Gợi ý sản phẩm Dokcrazy hỗ trợ phòng ngừa và bảo vệ mắt

Dokcrazy cung cấp nhiều sản phẩm chất lượng cao giúp bảo vệ mắt:

• Kính chống bụi trắng/ đen: Thiết kế ôm sát, bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn, có lớp phủ chống mờ hơi và chống tia UV. Đặc biệt phù hợp cho người thường xuyên di chuyển trong môi trường nhiều khói bụi.
• Kính gấp gọn: Tiện lợi mang theo, dễ dàng sử dụng khi cần, phù hợp cho người thường xuyên di chuyển.
• Khăn lau Nano: Giúp vệ sinh mắt kính, ngăn ngừa hơi nước đọng, giữ tầm nhìn luôn rõ ràng. Thành phần chứa phân tử Nano chống bám bề mặt, giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại.

Việc sử dụng các sản phẩm bảo vệ mắt không chỉ giúp phòng ngừa chắp mắt mà còn bảo vệ mắt khỏi nhiều tác nhân gây hại khác từ môi trường.

Tổng kết

Chắp mắt là một tình trạng phổ biến, không nguy hiểm nhưng có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Việc hiểu rõ về chắp mắt, cách nhận biết sớm và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi và ngăn ngừa tái phát.

Phòng ngừa luôn tốt hơn điều trị, vì vậy hãy duy trì thói quen vệ sinh tay và mắt đúng cách, tẩy trang kỹ, và bảo vệ mắt khỏi các tác nhân môi trường bằng cách sử dụng kính bảo vệ chất lượng như các sản phẩm từ Dokcrazy.

Hãy liên hệ với Dokcrazy ngay hôm nay để được tư vấn và lựa chọn sản phẩm bảo vệ mắt phù hợp với nhu cầu của bạn!